خوراکی‌های شب یلدا (یلدای97)

 شب یلدا یکی از مراسم‌های ما ایرانیان است که هر ساله آن را جشن می‌گیریم. این آئین ایرانی که به شب چله نیز معروف است در آخرین شب پاییز و پیش از ابتدای زمستان برگزار می‌گردد و خانواده‌های ایرانی با جمع شدن در خانه بزرگترها و شب زنده داری آن را جشن می‌گیرند.

یکی از بخش‌های غیرقابل چشم پوشی این آئین ایرانی، خوردن خوراکی‌های ویژه این شب است به طوری که در برخی از شهرها سفره‌های ویژه‌ای برای خوراکی‌های این شب پهن می‌کنند.

در این مقاله از مجله ژن سبز تلاش می‌کنیم تا شما را با جوانب تغذیه‌ای برخی از اصلی‌ترین خوراکی‌های این شب بیشتر آشنا کنیم.

هندوانه

ایرانیان خوردن هندوانه در شب یلدا را از واجبات می‌دانند. آنان در گذشته باور داشتند که خوردن هندوانه از ابتلا به سرماخوردگی در طول زمستان پیشگیری می‌کند. این موضوع با برخی از خواص این میوه خوشمزه در یک راستا قرار دارد.

هندوانه با دارا بودن مقادیر زیادی پیش سازهای ویتامین A موجب تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری‌های عفونی می‌شود. همچنین این میوه حاوی مقادیر قابل ملاحظه‌ای از ویتامین‌های B و C می‌باشد.

پیشنهاد مطالعه : برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ” ویتامین A و خواص معجزه‌گر آن ” می‌توانید به مطلب فوق مراجعه نمایید.

هندوانه سرشار از پتاسیم نیز می‌باشد که مصرف آن جهت پیشگیری و درمان فشارخون توصیه می‌شود. البته به دلیل شاخص گلیسمی نسبتاً بالای این میوه بهتر است بیماران دیابتی در مصرف آن احتیاط کنند.

پیشنهاد مطالعه : پیش از این، در مقاله‌ای جداگانه در مجله ژن سبز، کلیه “خواص هندوانه + جدول ارزش غذایی آن” را مورد بررسی قرار داده‌ایم.

انار

انار، میوه پاییزی است که سرشار از ویتامین C و K، اسید فولیک، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و فسفر می‌باشد. مبتلایان به بیماری دیابت باید در مصرف این میوه به دلیل شاخص گلیسمی متوسط آن احتیاط لازم را به عمل آورند.

پیشنهاد مطالعه : برای کسب اطلاعات بیشتر درباره میوه انار، می توانید به مطلب ” خواص انار + جدول ارزش غذایی آن ” که پیش از این در مجله ژن سبز منتشر شده است، مراجعه نمایید.

سایر میوه‌ها

به طور معمول در کنار دو میوه اصلی یاد شده از سایر میوه‌های پاییزی مانند پرتقال، نارنگی، سیب، کیوی و… نیز استفاده می‌شود. به علاوه برخی افراد نارگیل را نیز در این شب به سبد میوه‌های مصرفی خود اضافه می‌کنند.

میوه‌های زمستانی سرشار از ویتامین‌های C و B بوده و به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند. همچنین فیبر موجود در میوه‌ها به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و همچنین تنظیم فشار و قند خون کمک می‌کند.

انواع آجیل و خشکبار

مغز دانه‌هایی مانند گردو، بادام، فندق، پسته، آفتابگردان، کدو و… از خوراکی‌های رایج شب یلدا محسوب می‌شوند. این گروه از موادغذایی حاوی فیبر، موادمعدنی مانند کلسیم، روی، فسفر و همچنین برخی ویتامین‌های محلول در چربی مانند ویتامین E می‌باشند.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی با انواع “ویتامین‌های محلول در چربی“، می‌توانید به مطلب فوق که در این سایت موجود است، مراجعه کنید.

خشکبار مصرفی معمول در شب یلدا شامل کشمش، برگه آلو، برگه زردآلو، مویز، توت خشک و… می‌باشد که دارای فیبر فراوانی هستند و طعم میوه‌های تابستانی را به یاد می‌آورند.

همچنین برخی از ایرانیان در شب یلدا در کنار آجیل خود از برخی خوراکی‌های دیگر مانند گندم برشته، برنجک و… نیز استفاده می‌کنند.

لبو

چغندر پخته یا لبو سرشار از فیبر، آنتی اکسیدان‌ها، موادمعدنی مانند پتاسیم و ویتامین‌هایی مثل اسیدفولیک می‌باشد و در سفره شب یلدای بیشتر ایرانیان دیده می‌شود. از مصرف این خوراکی خوشمزه غافل نشوید.

چنانچه به بیماری دیابت یا نارسایی کلیه مبتلا هستید در مصرف لبو احتیاط کنید.

انواع شیرینی‌ها

هر یک از مناطق و شهرهای مختلف ایران، با تهیه شیرینی‌های مخصوص خود کام ایرانیان را شیرین می‌کنند. شب یلدا در گذشته بهانه‌ای برای مصرف این شیرینی‌ها بوده است.

گز، سوهان، پشمک، باقلوا، نان برنجی و… شیرینی‌های معمول این جشن باستانی هستند.

در سالهای اخیر تهیه انواع ژله و شیرینی‌ها برای دورهمی شب یلدا نیز رایج شده است.

اگرچه این خوراکی‌ها در گروه موادغذایی متفرقه قرار می‌گیرند و باید به ندرت مصرف شوند، اما خوردن مقادیر کم آنها در شب یلدا بلامانع است.

نکات رژیمی و تغذیه‌ای در رابطه با خوراکی‌های شب یلدا

تا اینجا هر آنچه گفته شد در رابطه با مزایای خوراکی‌های مصرفی در جشن باستانی یلدا بود. باید توجه داشته باشید که با وجود فواید زیاد بیشتر این خوراکی‌ها، نکاتی در ارتباط با مصرف همه این مواد وجود دارد که اشاره به آنها خالی از لطف نخواهد بود:

• از قدیم گفته‌اند یک شب که هزار شب نمی‌شود! اما باید بدانید که ممکن است یک شب معادل چندین شبانه روز باشد! چنانچه در حال پیروی از رژیم غذایی هستید به مقدار کالری دریافتی در شب یلدا توجه کرده و تلاش‌های طولانی مدت خود را هدر ندهید.
• چنانچه مبتلا به بیماری خاصی هستید در مصرف موادغذایی مختلف دقت کنید. این موضوع در مورد بیماران دیابتی از اهمیت زیادی برخوردار است.
• بهتر است از مغزهای بدون نمک و خام به‌جای انواع شور و برشته استفاده کنید.
• بین مصرف خوراکی‌ها و خوابتان یک ساعت فاصله در نظر بگیرید تا از ایجاد رفلاکس پیشگیری کنید.
• از مصرف بیش از حد شیرینی‌جات در این شب خودداری کنید. به یاد داشته باشید که شیرینی‌ها کامتان را شیرین و طعم سلامتیتان را تلخ خواهند کرد!