درمان تبخال و پیشگیری از انتقال آن

در این مطلب به بررسی ویروس هرپس سیمپلکس(Herpes) و انواع مختلف این ویروس که عامل بیماری تبخال است و مهم‌ترین راه انتقال آن، درمان تبخال، پیشگیری از انتقال به سایر افراد، فرآورده‌های گیاهی مورد استفاده و… پرداخته شده است.

عفونت‌های ویروسی، عفونت‌های شایعی هستند به طوری که 60% از عفونت‌های موجود در جامعه، از نوع ویروسی و 20% آن، از نوع باکتریال هستند. برای برخی از عفونت‌های ویروسی مانند آنفولانزا واکسن وجود دارد و برای برخی از آن‌ها وجود ندارد.

آنچه در این مقاله از مجله ژن سبز می‌خوانید:

• معرفی بیماری تبخال
• درگیری اولیه و عود مجدد آن
• مهم‌ترین راه انتقال ویروس
• روش‌های جلوگیری از انتشار ویروس
• درمان تبخال

معرفی بیماری تبخال

همان‌طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، عامل این بیماری ویروسی به نام هرپس سیمپلکس است. این بیماری می‌تواند طیف وسیعی از بیماری‌های ویروسی از تبخال های ساده تا انسفالیت ویروسی را شامل شود.

این ویروس دو نوع دارد که اکثر درگیری‌ها مربوط به نوع یک آن می‌باشد. هرپس تناسلی و هرپسی که در نوزادان ایجاد می‌شود مربوط به نوع دوم آن است. اگرچه شدت، راه انتقال و مکان این دو ویروس متفاوت است اما شکل ضایعه در آن‌ها یکسان است.

درگیری اولیه و عود مجدد آن

اکثر افراد مبتلا به این ویروس، درگیری اولیه را متوجه نمی‌شوند زیرا علائمی شبیه سرماخوردگی مانند، تب، درد بدن و ضعف دارد.

ویروس پس از درگیری اولیه در رشته‌های عصبی نزدیک نخاع مخفی می‌شود و بعدا با شوک‌ها و استرس‌های روحی دوباره فعال شده به سطح پوست برگشته و تبخال های پوستی را ایجاد می‌کند.

زمانی که ویروس تبخال وارد بدن فردی شود تا آخر عمر در بدن او باقی خواهد ماند و هیچ واکسن و دارویی بر حالت مخفی ویروس تأثیرگذار نیست.

نکته‌ای که وجود دارد و باید به آن توجه کرد این است که این ویروس علاوه بر رشته‌های عصبی نزدیک نخاع، می‌تواند در پوست هم مخفی بماند. بنابراین در روبوسی با چنین افرادی امکان انتقال ویروس وجود دارد.

مهم‌ترین راه انتقال ویروس

مهم‌ترین راه انتقال ویروس تماس با منطقهٔ آلوده است. پوست‌های نازک بدن بیش‌تر از پوست‌های ضخیم بدن این ویروس را منتقل می‌کنند.

مراحل بیماری به این صورت است که ابتدا در ناحیه حالت گزگز به وجود می‌آید، سپس ناحیه قرمز می‌شود و بعد تاول را مشاهده می‌کنیم. تاول پس از خشک شدن حالت پوسته پوسته پیدا می‌کند.

روش‌های جلوگیری از انتشار ویروس

با اینکه این مشکل قابل درمان نیست اما روشهایی که باعث شود فرد دیگری به این بیماری مبتلا نشود، وجود دارد. مانند:

1. از تماس فیزیکی با سایر افراد جلوگیری کنید.
2. وسایل شخصی و یا هر چیزی که احتمال انتقال ویروس به وسیلهٔ آن وجود دارد مانند حوله، لوازم آرایشی، لیوان و… را با فردی دیگر به اشتراک نگذارید.
3. دست‌های خود را بشویید و پمادهای خود را با استفاده از پنبه بر روی زخم خود بمالید.

درمان تبخال

درمان در این بیماری در افرادی مهم است که:

1. برای اولین بار با این ویروس درگیر می‌شوند.
2. افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند نارسایی کلیوی و یا کبدی دارند.
3. افرادی که ضعف سیستم ایمنی دارند.

افرادی که بیش از 6 بار در سال به تبخال دچار می‌شوند حتماً باید به پزشک مراجعه کنند.

1- درمان تب خال با دارو

آسیکلویر:

بسیاری از افرادی که سابقهٔ تبخال دارند، قبل از اینکه تبخال زده شود متوجه آن می‌شوند و این بهترین زمان استفاده از پماد آسیکلویر است. زمان طلایی برای استفاده از پماد آسیکلویر یک ساعت بعد از ایجاد ضایعه است. در این صورت، دوره درمان تنها یک روز کوتاه‌تر خواهد شد نه بیشتر.

نحوه مصرف: پماد آسیکلویر باید هر دو تا سه ساعت و به مدت 4 روز در محل ضایعه استفاده شود (در هنگام خواب نیازی به استفاده از آن نیست).

اگر زمانی تحت نظر پزشک به مصرف قرص آسیکلویر پرداختید، حتما این را به خاطر داشته باشید، مصرف قرص آن باید با دو لیوان آب صورت گیرد.

والآسیکلویر:

بهتر است که این دارو در صورت ضرورت استفاده شود چرا که همان‌طور که در مورد “مقاومت آنتی بیوتیکی” در مطالب قبل گفته شده، این مقاومت می‌تواند در ویروس‌ها هم ایجاد شود.

استفاده از یخ هم در محل ضایعه می‌تواند کمک کننده باشد و اگر درد بیمار زیاد است می‌تواند از استامینوفن استفاده کند.

2- درمان گیاهی برای تبخال (فرآورده‌های گیاهی)

فرآورده‌های گیاهی برای درمان تبخال نیز وجود دارند که در ادامه به مهمترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

1- مورد (Myrtus communis) (داروهایی چون میرتوپلکس، آفتوپلکس)

نحوه مصرف: روزی یک بار فرآورده را بر روی پنبه ریخته و بیمار به مدت 20 الی 30 ثانیه در محل ضایعه نگه دارد.

موارد منع مصرف: در افراد باردار، شیرده و کسانی که ضعف سیستم ایمنی دارند.

2- بادرنج بویه (ژل ملیسان Melissan)

نحوه مصرف: مشابه قبل است اما به جای روزی یک بار، روزی 3 تا 4 بار استفاده شود.

موارد منع مصرف: در افراد باردار، مادران شیرده و کسانی که ضعف سیستم ایمنی دارند. همچنین این فرآورده نباید در قسمت‌های داخلی بدن استفاده شود.

در مجموع بهتر است همواره مراقب باشید تا به ویروس تبخال مبتلا نشوید. شاید پیشگیری بهترین استراتژی برای دوری از ایجاد تبخال باشد!