آیا مصرف دگزامتازون باعث افزایش وزن میشود؟
[زمان تقریبی مطالعه 3 دقیقه]
دگزامتازون چیست
داروهای گلوکوکورتیکوئیدی (مانند پردنیزون و دگزامتازون که از مشهورترین آنها هستند) درمان مهمی در التهاب، آلرژی و بدخیمی‌ها محسوب می‌شوند، اما ممکن است موجب افزایش وزن شما شوند.
در این مقاله ابتدا به معرفی کل خانواده گلوکوکورتیکوئید ها پرداخته و کمی بعد به طور خاص اثربخشی دگزامتازون برای چاقی و عوارض آن را بررسی می‌کنیم.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
آشنایی با خانواده گلوکوکورتیکوئید
این دسته دارویی دارای عوارض زیادی هستند که برحسب نوع دارو (و میزان قدرت دارو) و راه مصرفی آن، این عوارض می‌توانند متفاوت باشد؛ البته مطالعات نشان داده‌اند که بیشتر عوارض دگزامتازون و این داروها، در اثر مصرف طولانی مدت ایجاد می‌شوند؛ حتی اگر دوز مصرفی آنها کم باشد.
از جمله عوارض خانواده گلوکوکورتیکوئید ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نازک شدن پوست
- افزایش وزن
- سرکوب سیستم ایمنی
از آنجاییکه مصرف این دسته از داروها، عوارض جدی را به دنبال دارند، به هیچ عنوان نباید سرخود استفاده شوند و حتما باید پزشک آن را برایتان تجویز کند؛ چون در این صورت مزایای مصرف این دارو برای شما بیشتر از عوارض آن است.
اگر در مدت زمان مصرف دگزامتازون و خانواده گلوکوکورتیکوئید ها عارضه‌ای را مشاهده کردید، حتماً به پزشک خود مراجعه کنید.
گلوکوکورتیکوئیدهای موضعی
گلوکوکورتیکوئیدهای موضعی داروی انتخابی برای ضایعات التهابی و خارش‌دار هستند.
از آنجاییکه مصرف گلوکوکورتیکوئیدهای موضعی بیشتر از نوع تزریقی و خوراکی آن است، بهتر است نکاتی را درباره آنها بدانیم.
نکاتی که در مصرف گلوکوکورتیکوئیدهای موضعی باید رعایت کنیم:
- مصرف روزانه 2 بار کافی است. مصرف 4 بار در روز اثر را بیشتر نمی‌کند؛ بلکه عوارض و هزینه بیشتری به همراه دارد.
- باید دارو در محل به خوبی ماساژ داده شود. اگر بعد از استحمام استفاده شود، تأثیر بسیار بیشتری خواهد داشت.
- در صورت عدم پاسخ به درمان بعد از 4 هفته، بیماری باید مجددا بررسی شود.
- این داروها علاوه بر اثراتی که در محل موضع ایجاد می‌کنند، قابلیت جذب دارند و باعث بروز عوارضی مانند تضعیف سیستم ایمنی و… می‌شوند.
در صورت استفاده از نوع خوراکی این داروها، به دلیل عارضه گوارشی که به وجود می‌آورند، باید همراه غذا خورده شوند. در صورت پرریسک بودن، می‌توان آنها را همراه با داروهایی مانند رانیتیدین، فاموتیدین، سایمیتیدین، پنتوپرازول و امپرازول مصرف کرد.
دگزامتازون چیست؟
دگزامتازون دارویی از خانوادهٔ کورتیکواستروئید هاست که در درمان آلرژی، بیماری‌های پوستی، اختلالات غدد درون ریز، مشکلات گوارشی، اختلالات خونی، بدخیمی‌ها، مشکلات سیستم عصبی، بیماری‌های چشمی، بیماری‌های کلیوی، بیماری‌های تنفسی و بیماری‌های روماتوئیدی کاربرد دارد.
عوارض دگزامتازون
- تغییر در بینایی
- تورم
- افزایش وزن سریع
- سردرد
- تهوع و…
دقت کنید که قرار نیست تمامی عوارض دگزامتازون در یک فرد دیده شوند.
مکانیسم افزایش وزن ناشی از دگزامتازون
دگزامتازون موجب افزایش اشتها و احتباس مایعات میشود.
مطالعات نشان داده‌اند که دگزامتازون در افرادی که توده کمی چربی دارند، سبب کاهش غیر مستقیم سطح لپتین میشود.
لپتین هورمونی است که توسط بافت چربی ساخته شده و در خون رها میشود. این هورمون سبب کاهش اشتها میشود. در افرادی که اضافه‌وزن دارند، این هورمون به میزان بیشتری ترشح میشود؛ اما اگر افزایش وزن زیاد باشد، ترشح این هورمون هم سرکوب میشود.
اگر می‌خواهید در مورد لپتین بیشتر بدانید، مقاومت به لپتین چیست و چگونه می‌توان آن را کنترل کرد؟ را مطالعه کنید.
نتیجه گیری
تمام نکات گفته شد تا بگوییم مصرف قرص دگزامتازون برای چاقی توصیه نمی‌شود؛ به دودلیل:
1. عوارض زیادی به دنبال دارد از جمله تضعیف سیستم ایمنی
2. افزایش وزن با قرص دگزامتازون میزان زیادی به شرایط بدنی خود فرد مرتبط است.و در افراد چاق، دگزامتازون کمی باعث لاغری میشود.
دلیل افزایش وزن با دگزامتازون، تجمع مایعات در بدن شما است.اما توجه به این نکته ضروری است که در فردی با توده چربی بالا، مصرف دگزامتازون ترشح لپتین را بیشتر کرده و می‌تواند مقداری کاهش وزن را سبب شود.
کلام آخر: از مصرف دگزامتازون برای افزایش وزن و چاقی بدون دستور پزشک به شدت خودداری کنید.
